Κεντημένα πλούτη, ψωμί και μάρμαρο, 95x50x30cm, 2023, Διονύσης Χριστοφιλογιάννης
Στο εύθραυστο σταυροδρόμι της τέχνης και του συμβολισμού, το δαντελένιο γλυπτό από ψωμί και μάρμαρο, σχέδιο της κεντρικής πόρτας της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας στην πλατεία Κοτζιά, εμφανίζεται ως μια βαθιά ενσάρκωση του αιώνιου θέματος της “vanitas”. Το έργο αυτό διαπλέκει τις πολιτικές και οικονομικές πραγματικότητες της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας με τη διαχρονική, υπαρξιακή σκέψη για την θνητότητα του ανθρώπου και την ανωτερότητα των κοσμικών αγαθών. Καθώς ο παρατηρητής αφοσιώνεται σε αυτό το παράδοξο έργο, βρίσκεται αντιμέτωπος με τη διχοτομία του πλούτου και της προσωρινότητας, με την πλούσια πρόσοψη της τράπεζας να λειτουργεί ως βαθιά συγκινητική υπενθύμιση της γοητείας του πλούτου και της εξουσίας, ενώ η περαστική φύση της γλυπτικής από ψωμί μιλά για την αναπόφευκτη αποσύνθεση όλων των υλικών κτημάτων. Αυτή η αντίθεση ενθαρρύνει μια βαθιά σκέψη για την ανθρώπινη κατάσταση, παροτρύνοντας τον θεατή να σκεφτεί την προσωρινή φύση της ζωής, την ανεπάρκεια του πλούτου και την αδιάλλακτη αλήθεια της vanitas – ότι τελικά, όλα θα επιστρέψουν στη σκόνη, ανεξαρτήτως της προσωρινής τους μεγαλοπρέπειας.
Αυτή η μοναδική επιλογή υλικού — το ψωμί, ένα βασικό συστατικό για την επιβίωση — σε αντίθεση με το σύμβολο της τράπεζας, μιας ιδρυματικής πολυτέλειας και οικονομικής σταθερότητας, ωθεί σε μια βαθιά ανασκόπηση για την παροδική φύση των υλικών κατοχύρωσης στη σύγχρονη κοινωνία. Χρησιμοποιώντας το ως μέσο για να απεικονίσει την πόρτα μιας τράπεζας, ο Χριστοφιλογιάννης παντρεύει επιδέξια τον υποκείμενο χαρακτήρα του πλούτου. Όπως το ψωμί σαπίζει, έτσι και τα οικονομικά πλούτη μπορούν να εξασθενίσουν, επηρεαζόμενοι από τις αλλαγές στην οικονομία, τις αλλαγές στην παγκόσμια δυναμική και την απρόβλεπτη φύση της ίδιας της ζωής.
Entrance of the National Bank
Το έργο αυτό επίσης επαναφέρει το έννοια του “vanitas,” ένα θέμα επαναλαμβανόμενο στην ιστορία της τέχνης. Τα έργα vanitas χαρακτηρίζονται ιστορικά από σύμβολα πλούτου, πολυτέλειας και κόσμιας ευχαρίστησης αντικειμενοποιημένα απέναντι σε σύμβολα θανάτου και διασποράς, υπενθυμίζοντας στους θεατές την παροδική φύση της ζωής και την ανωφέλια των κοσμικών απολαύσεων. Στο πλαίσιο αυτής της ψωμένιας πόρτας, η τράπεζα — που αντιπροσωπεύει τον πλούτο, τη δύναμη και τον ανθρώπινο αγώνα για υλική απόκτηση — αποτυπώνεται σε ένα μέσο που είναι προορισμένο να διαλυθεί, υπογραμμίζοντας έτσι τη φευγαλέα φύση τέτοιων προσπαθειών. Επιπλέον, σε έναν κόσμο όπου ο χάσμα μεταξύ των κατόχων και των μη κατόχων αυξάνεται διαρκώς, το έργο γίνεται ένα σχόλιο για τις κοινωνικές αξίες. Το ψωμί, συχνά συμβολικό της βασικής διατροφής, βρίσκεται σε έντονη αντίθεση με την πολυτέλεια και την υπερβολή που συχνά αντιπροσωπεύουν οι τράπεζες και οι χρηματοοικονομικοί θεσμοί. Καλεί τους θεατές να ξανασκεφτούν τις παραδοσιακές πτυχές της σύγχρονης κοινωνίας — όπου τα βασικά ανάγκες παραμένουν ανώφελα για πολλούς, ενώ η μαγεία του πλούτου και του υλισμού επιμένει.
Συμπερασματικά, η ψωμένια πόρτα του Διονύση Χριστοφιλογιάννη είναι ένα σύγχρονο έργο τέχνης που προκαλεί τους θεατές να ανακαλύψουν την παροδικότητα του πλούτου, τις αξίες της σύγχρονης κοινωνίας και τη συνεχή ένταση μεταξύ της βασικής διατροφής και της ασταμάτητης υπερβολής. Λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι, στο μεγάλο χαλί της ζωής, τα υλικά αγαθά είναι μόνο προσωρινές δομές και η πραγματική πλούτος κρύβεται στο να αναγνωρίζουμε και να αγαπάμε και να φροντίζουμε τα απαραίτητα πνευματικά αγαθά που η ζωή έχει να προσφέρει.
EN/
Embroidered riches, bread, 35x20x30cm, 2023, Dionisis Christofilogiannis
In the delicate intersection of art and symbolism, the sculpture fashioned from oven-baked bread and marble, meticulously mimicking the intricate embroidery adorning the front main door of the National Bank of Greece, emerges as a profound embodiment of the timeless theme of “vanitas.” This work intertwining the political and economic realities of the National Bank of Greece with the timeless, existential contemplation of human mortality and the futility of worldly possessions. As the observer beholds this paradoxical artwork, they are confronted with the dualism of opulence and transience, with the ornate facade of the bank serving as a poignant reminder of the allure of wealth and power, while the ephemeral nature of the bread sculpture speaks to the inevitable decay of all material possessions. This juxtaposition encourages a profound reflection on the human condition, urging the viewer to ponder the transitory nature of life, the impermanence of riches, and the enduring truth of vanitas – that in the end, all shall return to dust, regardless of their temporal grandeur.
This unique choice of material — bread, a staple of sustenance — juxtaposed against the symbolism of a bank, an institution of wealth and financial stability, prompts a profound reflection on the transient nature of material possessions in contemporary society. Using it as a medium to depict the door of a bank, Christofilogiannis masterfully alludes to the ephemerality of wealth. Just as bread decays, so too can financial fortunes wane, affected by the fluctuations of economies, changing global dynamics, and the unpredictable nature of life itself.
The artwork also taps into the concept of “vanitas,” a theme recurrent in art history. Vanitas artworks historically feature symbols of wealth, luxury, and worldly pleasure juxtaposed against symbols of death and decay, reminding viewers of the transient nature of life and the futility of earthly pleasures. In the context of this bread door, the bank — representing affluence, power, and man’s pursuit of material gain — is rendered in a medium that is destined to decay, thus underscoring the fleeting nature of such pursuits. Furthermore, in a world where the divide between the haves and the have-nots is increasingly pronounced, the artwork becomes a commentary on societal values. Bread, often symbolic of basic sustenance, stands in stark contrast to the opulence and excess that banks and financial institutions often represent. It prompts viewers to reflect on the paradoxes of contemporary society — where basic needs remain unmet for many, even as the allure of wealth and materialism persists.
In conclusion, Dionisis Christofilogiannis’ bread door is a compelling contemporary artwork that challenges viewers to reflect on the impermanence of wealth, the values of modern society, and the ever-present tension between basic sustenance and extravagant excess. It serves as a poignant reminder that, in the grand tapestry of life, material possessions are but ephemeral constructs and true wealth lies in recognizing and cherishing the intangible riches that life has to offer.
Dionisis Christofilogiannis 